Język rosyjski (русский язык, Russkij) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich, posługuje się nim jako pierwszym językiem około 145 mln ludzi, ogółem (wg różnych źródeł) 250-300 mln. Jest językiem urzędowym w Rosji, Kazachstanie, Kirgistanie i na Białorusi oraz jednym z pięciu języków oficjalnych a jednocześnie jednym z sześciu języków konferencyjnych Organizacji Narodów Zjednoczonych. Posługuje się pismem zwanym grażdanką, graficzną odmianą cyrylicy powstałą na skutek jej upraszczania.
Język rosyjski zapisywany jest grażdanką, wprowadzoną przez Piotra Wielkiego uproszczoną wersją cyrylicy, następnie nieco uproszczonej w 1918. Od tego czasu składa się z 33 liter (jednak patrz niżej, co do litery ё).
Litery drukowane
А а а a a
Б б бэ b be
В в вэ w we
Г г гэ g ge
Д д дэ d de
Е е йэ je, -ie* je
Ё ё йо jo, -io* jo
Ж ж жэ ż że
З з зэ z ze
И и и i* i
Й й и краткое j i kratkoje
К к ка k ka
Л л эл ł/l* el/eł
М м эм m em
Н н эн n en
О о о o o
П п пэ p pe
Р р эр r er
С с эс s es
Т т тэ t te
У у у u u
Ф ф эф f ef
Х х ха ch cha (ha) *
Ц ц цэ c ce
Ч ч чe cz cie
Ш ш ша sz sza
Щ щ ща szcz śsia
Ъ ъ твёрдый знак * twiordyj znak
Ы ы ы y y
Ь ь мя́гкий знак ´* miagkij znak
Э э э e e
Ю ю йу ju, -iu* ju
Я я йа ja, -ia* ja
Odpowiedniki liter przy transkrypcji są podane w powyższej tabelce. Litery, przy których istnieją dodatkowe reguły są oznaczone gwiazdką.
Literę е oddaje się
przez je na początku wyrazów, po samogłoskach oraz ъ i ь, np. есть – jest´;
przez e po л, ж, ч, ш, щ, ц, np. чего – czego (i w nazwiskach obcego pochodzenia, np. Эренбург – Erenburg);
przez ie po innych spółgłoskach, np. семь – siem´.
Literę ë oddaje się (również, gdy pisze się е)
przez jo na początku wyrazów, po samogłoskach oraz ъ i ь, np. её – jejo;
przez o po л, ж, ч, ш, щ (po ц w zasadzie nie występuje), np. лёд – lod;
przez io po innych spółgłoskach, np. орёл – orioł.
Literę и oddaje się
przez ji po ь (po ъ w zasadzie nie występuje), np. лисьи – lisji;
przez y po ж, ш, ц, np. жир – żyr;
przez i w innych sytuacjach, np. свои – swoi.
Literę л oddaje się
przez l przed ь, и, е, я, ё, ю, np. Ленин – Lenin;
przez ł w innych sytuacjach, np. лампа – łampa.
Literę ъ w transkrypcji pomija się, np. объём – objom.
Literę ь
pomija się po л, ж, ч, ш, щ, ц (po ц w zasadzie nie występuje), np. мышь – mysz;
oddaje się przez znak zmiękczenia ( ´, nie apostrof ' ) w innych sytuacjach, np. тень – tień, будьте – bud´tie.
Litery ю, я oddaje się
przez ju, ja na początku wyrazów, po samogłoskach oraz ъ i ь, np. моя – moja;
przez u, a po л (po ц, ж, ч, ш, щ w zasadzie nie występują), np. люблю – lublu;
przez iu, ia po innych spółgłoskach, np. сюда – siuda.
Litery dawnej pisowni: Ѣ traktuje się jak е, a і oraz ι (?) oddaje się zawsze przez i.
Posty
